ریاضیدانان

عمر خيام

عمر خيام (يا به روايتي محمد بن خيام) در سال 440 ه.ق. (1048 ميلادي) در نيشابور به دنيا آمد و در سال 526

ه.ق. (1129 ميلادي) در همان شهر وفات يافت.دست کم چهار اثر رياضي توسط خيام تاليف شده است که سه تاي آن به

ما رسيده است.يکي از اين سه،رساله اي در جبر است،ديگري در باب يک مسئله هندسي تقسيم بک دبع دايره و بالاخره رساله اي در

مورد اشکالات کتاب اصول اقليدس.خيام موفق شد همه ي صورت هاي معادله ي جبري درجه ي سوم را به طريق هندسي از روش

تقاطع خم هاي دايره،سهمي و هذلولي حل کند.او از اولين کساني است که قائل به تمايز ميان مفهوم هاي «عدد» و «نسبت»

نبود و صريحا" اظهار کرد که مي توان،با انتخاب واحد،همه ي کميت ها را از بعد فيزيکي منفک کرد و آميختن جبري توان هاي

مختلف را توجيه نمود.او که شاگرد بهمنيار شاگرد ابن سينا بود در فلسفه پيرو ابن سينا بود و تاليفاتي نيز در فلسفه از خود به جا

گذاشته است.همجنين او را جزو گروه منجماني مي دانند که در تدوين تقويم شمسي جلالي نقش داشته است.

گاوس

کارل فردريش گاوس(1777-1855) از بزرگ ترين رياضي دانان همه ي اعصار محسوب مي شود.او در همه ي شاخه هاي

علم رياضي زمان خور بالاخص نظريه ي اعداد،آناليز،هندسه،ديفرانسيل و احتمال اثري عميق بر جاي گذاشت.علاوه بر اين در

کاربردهاي رياضيات در الکتروستاتيک،نجوم،مشاحي و اپتيک نيز منشا آثار مهمي بود.

آيزک نيوتن

آزک نيوتن (1642-1727) آثار خود در حساب ديفرانسيل و انتگرال را عمدتا" قبل از سي سالگي پديد آورد.به سبب اين

آثار و يافته هاي ديگر رياضي از 2 7 سالگي صاحب کرسي رياضيات در دانشگاه کميريج شد.وي بزرگ ترين رياضي دان زمان

خود در اروپا محسوب مي شد.کتاب اصول رياضي فلسفه  ي طبيعي(1687( او (معروف به پرينکيپيا) نقطه ي عطفي در

علم فيزيک است.اين آثار همراه با کارهاي ديگر مانند تجزيه ي طيفي نور و اختراع تلسکوپ بازتابي موجت شده است نيوتن مانند

ارشميدس يکي از بزرگ ترين دانشمندان همه  ي اعصار قلمداد مي شود.

رل

ميشل رل (1652-1719)،رياضي دان فرانسوي که عمدتا" در هندسه و نظريه ي اعداد کارکرد.نماد    براي ريشه ي ام از

اوست.

لايب نيتس

گوتفريد ويلهلم لايب نيتس(1646-1716) رياضي دان ،فيلسوف،حقوق دان،ديپلمات و مخترع آلماني همداه با نيوتن از

بنيانگذاران حساب ديفرانسيل و انتگرال محسوب مي شود.لايب نيتس بيش از نيوتن در ترويج استفاده از اين علم نقش داشت و به

خصوص ديدگاه الگوريتمي و نمادهاي سودمندي که ابداع کرد راه را براي استفاده ي کاربردي از اين مفاهيم همواد ساخت.مجموعه

ي آثار علمي و فلسفي لايب نيتس به اندازه اي گسترده و متنوع است که با وجود چاپ بيش از 20000 صفحهت،هنوز تنظسم و

چاپ آن ادامه دارد.

ارشميدس

ارشميدس در قرن سوم پيش از ميلاد مسيح در شهر سيراکيوز جزيره ي سيسيل که يوناني نشين بود زندگي مي کرد.او در

رياضيات،فيزيک و مهندسي سرآمد دانشمندان عصر خود بود.از جمله کارهاي ارشميدس در رياضيات به کارگيري ماهرانه ي

روش افناي ائودوکسوس براي محاسبه ي مساحت ها و حجم هاي گوناگون بود.بر سر مقبره ي ارشميدس به وصيت او يک کره ي

محاط در استوانه نصب شده است.حجم و سطح کره به ترتيب دويوم حجم و سطح استوانه ي محيطي آن است.

پیر دو فرما

پیر دو فرما (1601-1665) از پرنفوذترین ریاضصی دانان نیمه ی اول قرن هفدهم است.فرما همزمان با دکارت بنیانگذار

هندسه ی تحلیلی و همزمان با پاسکال بنیانگذار علم احتمال محسوب می شود.فرما از پیشروان ایجاد حساب دیفرانسیل و انتگرال و

اولین کسی بود که مساحت زیر منحنی  را به روشی که امروز مجموع ریمان خوانده می شود محاسبه کرد.شهرت امروزی فرما

معطوف به آثار او در نظریه ی اعداد است.

لئوناردو اویلر

لئوناردو اویلر ،بزرگتیرن ریاضی دان قرن هجدهم،عظیم ترین مجموعه آثاری را که تاکنون یک ریاضی دان به نگارش

درآورده،داراست.او در همه ی شاخه های ریاضیات،مکانیک،نجوم و کاریردهای گوناگون ریاضیات صاحب آثار گرانقدر است و

بسیاری از مفاهیم و نمادهایی که امروزه در ریاضیات به کار می رود (مانند مفهوم تابع،نمادهای )اولین بار در کارهای او ظاهر

شد.اویلر،در مکانیک،مکانیک اجسام صلب و دینامیک سیالات را پایه گذاشت و اولین کسی بود که به طور اسلوب مند مکانیک را در

چارچوب حساب دیفرانسیل و انتگرال بیان کرد.او به سال 1707در سوئیس متولد شد،نزد یوهان برنولی ریاضیات فرا گرفت و

بیشتر عمر علمی خود را در آکادمی تازه تاسیس سن پترزبورگ روسیه گذراند و در سال 1783در سن پترزبورگ درگذشت.

خانواده ی برنولی

خانواده ی برنولی مرکت از دو برادر ریاضی دان یاکوب و یوهان برنولی و نیز دانیل برنولی (فرزند یوهان) نقش مهمی در

ریاضیات اروپا در نیمه ی دوم قرن هفدهم و نیمه ی اول قرن هجدهم داشتند.یاکوب برنولی در اشاعه ی حساب دیفرانسیل و

انتگرال به سبک لایب نیتس در اروپا نقش مهمی داشت و دانیل برنولی همکار علمی اویلر بود.خانواده ی برنولی اصالتا" هلندی

بودند ولی از نسل قبل به سوئیس مهاجرت کرده بودند.

پیر سیمون لاپلاس

پیر سیمون لاپلاس(1749-1828) از دانسمندان بزرگ قرن هجدهم فرانسه است که آثار مهمی در نظره ی احتمال (از جمله

قضیه ی حد مرکزی)،معادلات دیفرانسیل،فیزیک ریاضی و مکانیک سماوی دارد.اثر پنج جلدی مکانیک سماوی او تا مدت ها مرجع

اصلی مکانیک محسوب می شد.

ژوزف لوئی لاگرانژ

ژوزف لوئی لاگرانژ در تورینوی ایتالیا متولد شد ولی بیشتر عمر خود را در پاریس گذراند.لاگرانژ در نظریه ی اعداد،معادلات

دیفرانسیل،حساب واریاسیون،مکانیک تحلیلی و احتمال آثار مهمی دارد.صورت بندی امروزی حساب دیفرانسیل و انتگرال ،به

خصوص نقش قضیه ی مقدار میانگین در اثبات ها،مرهون آثار تعلینی لاگرانژ است.او در سال 1813 در پاریس در گذشت.

نیلز هنریک آبل که فقط 27 سال از سال 1802تا سال 1829 زندگی کرد بزرگ ترین ریاضی دان تاریخ نروژ محسوب می شود.

او آثار دوران سازی از خود در آنالیز ریاضی و هندسه ی جبری به جای گذاشت و ناممکن بودن حل جبری معادلات درجه ی پنج

به بالا را نیز ثابت کرد.جایزه ی آبل که از سال 2002 به ریاضی دانان برجسته اعطا می شود به افتخار او نام گذاری شده

است.